√ در خصوص مبدا محاسبه خسارت تاخیر تادیه چک پس از صدور رای وحدت رویه شماره 812 مورخ 1400/04/01 وضعیت مطالبه خسارت تاخیر تادیه در مورد چک دچار تغییرات عمده شده و از این پس نباید به عمومات قانون آیین دادرسی مدنی که به توضیح آن پرداختیم عمل نمود به موجب رای وحدت رویه شماره 812 که مقرون می دارد:
″مطابق ماده ۳ قانون صدور چک مصوب ۱۳۵۵ با اصلاحات و الحاقات بعدی، صادر کننده باید در تاریخ مندرج در چک معادل مبلغ ذکر شده در آن، در بانک محال علیه وجه نقد داشته باشد و برابر تبصره الحاقی(۱۳۷۶/۰۳/۱۰) به ماده ۲ قانون اخیرالذکر و قانون استفساریه این تبصره مصوب ۱۳۷۷/۹/۲۱ مجمع تشخیص مصلحت نظام، مبدا محاسبه خسارت تاخیر تادیه بر مبنای نرخ تورم، تاریخ چک است. بنابر این خسارت تاخیر تادیه وجه چک برابر مقررات مذکور که به طور خاص راجع به چک وضع شده است، محاسبه میشود و از شمول شرایط مقرر در ماده ۵۲۲ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب ۱۳۷۹ خارج است. بنا به مراتب رای شعبه سی و یکم دادگاه تجدیدنظر استان تهران که تاریخ چک (نه تاریخ مطالبه) را مبدا خسارت تاخیر تادیه دانسته است، به اکثریت آرا صحیح و قانونی تشخیص داده میشود. این رای طبق ماده ۴۷۱ قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ با اصلاحات و الحاقات بعدی، در موارد مشابه برای شعب دیوان عالی کشور ، دادگاه ها و سایر مراجع، اعم از قضایی و غیر آن لازم الاتباع است.″
بنابراین به بیان ساده پس از صدور رای وحدت رویه فوق، مبدا محاسبه خسارت تاخیر تادیه چک بدون اینکه نیاز به اثبات شرایط ماده 522 قانون آیین دادرسی مدنی از جمله مطالبه طلبکار از مدیون، داشتن تمکن مالی مدیون و … داشته باشد، به صورت مطلق از تاریخ صدور چک محاسبه می شود.
√ لازم به ذکر است که میزان تعلق گرفتن خسارت دیرکرد ( تاخیر تادیه ) به اصل مبلغ چک تا زمان صدور و اجرای حکم بر اساس نرخ تورم اعلام شده از سوی بانک مرکزی ادامه داشته و بر اساس آن محاسبه می شود.
این نکته نیز حائز اهمیت است که نگهداری طولانی مدت چک و عدم ارائه به موقع آن به بانک جهت وصول، باعث سلب و اسقاط حق مطالبه خسارت تاخیر تادیه از زمان سررسید چک نمی شود.
√ در چنین شرایطی خسارت تاخیر تادیه از تاریخ چک محاسبه میشود. به طور مثال تاریخ سررسید چک سال ۱۳۹۵ باشد و دارنده چک را در سال ۱۴۰۰ مطالبه کند و با عدم موجودی کافی حساب صادر کننده مواجه شود، در این صورت خسارت تأخیر تأدیه برای وی از زمان تاریخ چک محاسبه و در نظر گرفته می شود.