در قسمت های قبل، توضیح دادیم که ساختار و وظایف دادگاه تجدیدنظر چیست و گفتیم که از مهم ترین وظایف این دادگاه، تشکیل جلسات در شعب دادگاه تجدیدنظر، جهت رسیدگی به رای مورد اعتراض و سپس، ابرام یا نقض رای است. همچنین، اشاره کردیم که در صورت نقض رای، دادگاه تجدید نظر، باید به موضوع پرونده، رسیدگی ماهوی کرده و مجددا، اقدام به صدور رای نماید. پس از توضیح در خصوص وظایف دادگاه تجدید نظر، در این قسمت، قصد داریم بگوییم که نحوه رسیدگی در دادگاه تجدید نظر چگونه است.
همانگونه که گفتیم، یکی از روش های اعتراض به رای دادگاه، تجدیدنظرخواهی در خصوص آرایی است که این امکان، برای آن ها، وجود دارد. این اعتراض، باید به موجب دادخواست تجدید نظر خواهی و ثبت آن در مهلت مقرر تجدید نظر خواهی که 20 روز برای افراد مقیم ایران و دو ماه برای افراد ساکن خارج از ایران، از تاریخ ابلاغ رای بوده، صورت گیرد. پس از ثبت تجدیدنظر خواهی، از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، نحوه رسیدگی به آن، در دادگاه تجدید نظر، به موجب ماده 22 قانون تشکیلات دادگاه های عمومی و انقلاب، به شرح زیر می باشد:
نقض رای صادره و ارجاع آن به شعبه صادر کننده رای، جهت رسیدگی ماهوی: چنانچه، رای مورد اعتراض، قرار باشد و اعتراض نیز وارد دانسته شود، قرار صادره نقض، و جهت رسیدگی به دادگاه صادر کننده قرار، جهت رسیدگی ماهوی، ارجاع خواهد شد.
تایید رای صادره و ارجاع آن به شعبه جهت اجرای حکم: چنانچه، رای مورد اعتراض، قرار یا حکم باشد و اعتراض نیز وارد دانسته نشود و یا به عبارتی، رای، ابرام و تایید شود، رای توسط دادگاه تجدیدنظر، تایید و جهت اجرای حکم به شعبه ارجاع می گردد.
نقض رای و رسیدگی ماهوی به رای نقض شده: در صورتی که رای مورد اعتراض، حکم باشد و اعتراض نیز وارد دانسته شود، رای صادره توسط دادگاه تجدید نظر، نقض شده و در همین دادگاه، مجدد به آن، رسیدگی ماهوی می شود.
شایان ذکر است، چنانچه رای مورد اعتراض در دادگاه تجدید نظر، ابرام شود، یعنی همان رای مورد اعتراض، تایید شده و اعتراض وارد دانسته نشود، افراد می توانند، در صورتی که جهات اعاده دادرسی یا فرجام خواهی، وجود دارد، نسبت به انجام این امر، اقدام نموده و تقاضای رسیدگی به اعتراض خود را از یک مرجع بالاتر داشته باشند. از همین رو، علاقه مندان، می توانند، جهت کسب اطلاعات بیشتر، مقاله مراحل بعد از رای دادگاه تجدید نظر را مطالعه کنند.