جراحت به طور کلی، به معنای زخم و آسیب است؛ اما می تواند دارای اشکال و انواع متفاوتی باشد. قانون گذار در ماده 709 قانون مجازات اسلامی، انواع جراحات قابل تصور در سر و صورت را پیش بینی نموده و برای آن، حکم صریحی تعیین کرده است. برای تعیین نرخ دیه جراحات فک در سال ۱۴۰۱، لازم است مقادیر مشخص شده، برای جراحات مقرر، در ماده مذکور را به نسبت دیه در سال 1401 که 600 میلیون تومان می باشد، بسنجیم. این جراحات عبارتند از:
حارصه: خراش پوست فک، بدون اینکه خونی جاری شود؛ نرخ دیه این جراحت معادل یک صدم دیه کامل است که در سال ۱۴۰۱ برابر مبلغ 6 میلیون تومان است.
دامیه: جراحتی که اندکی وارد گوشت شود و به سبب آن، مقداری از خون (کم یا زیاد) از بدن خارج شود؛ نرخ دیه این جراحت، معادل دو صدم دیه کامل است که در سال 1401 برابر مبلغ 12 میلیون تومان است.
متلاحمه: جراحتی که سبب بریدگی عمیق گوشت شود اما آسیبی به پوست نازک روی استخوان وارد نکند؛ نرخ دیه این جراحت، معادل سه صدم دیه کامل است که در سال ۱۴۰۱ برابر مبلغ 18 میلیون تومان است.
سمحاق: جراحتی است که عمق آن، به پوست نازک روی استخوان فک برسد؛ نرخ دیه این جراحت، معادل چهار صدم دیه کامل است که در سال 1401 برابر مبلغ 24 میلیون تومان است.
موضحه: به جراحتی گفته می شود که به سبب آن، پوست نازک روی استخوان کنار رود و استخوان فک اشکار شود؛ نرخ دیه این جراحت، معادل پنج صدم دیه کامل است که در سال ۱۴۰۱ برابر مبلغ 30 میلیون تومان است.
هاشمه: جنایتی که منجر به شکستن استخوان شود، اگر چه موجب تولید جراحت نگردد؛ نرخ دیه این جراحت، معادل ده صدم دیه کامل است که در سال ۱۴۰۱ برابر مبلغ 60 میلیون تومان است.
مُنَقَّله: جنایتی که صرفا، با جابه جا کردن استخوان ،درمان شود؛ نرخ دیه این جراحت، معادل پانزده صدم دیه کامل است که در سال ۱۴۰۱ برابر مبلغ 90 میلیون تومان است.
همان طور که مشاهده کردید و در تبصره 2 این ماده ذکر شده است، تفاوت این جراحات، در میزان عمیق بودن جراحت وارد شده است و طول وعرض آن، در میزان دیه تاثیری ندارد. قانون گذار در تبصره 4، تصریح کرده است که اگر بعد از التیام جنایت موضحه صورت، اثر آن باقی بماند، مبلغ 7 میلیون و 500 هزار تومان دیگر نیز، به دیه مشخص شده برای این جراحت، اضافه می شود.
اگر اثر جراحات دیگر که در حد موضحه نبوده اند، باقی بماند، مبلغ 6 میلیون تومان، به مبلغ دیه ذکر شده، افزود می شود. در انتهای این تبصره، قانون گذار مقرر داشته، در صورتی که به سبب جراحت وارده، شکافی در صورت ایجاد شود، مرتکب، ملزم به پرداخت هشت صدم دیه کامل که در سال 1401، برابر مبلغ 48 میلیون تومان است، می باشد.