متاسفانه یکی از بیشترین علتهای طلاق و رجوع به وکیل طلاق در شرایط کنونی اعتیاد است. به علت فراگیر بودن این موضوع قصد داریم در این مقاله به بررسی مهمترین سوالات پیرامون جدایی به علت اعتیاد مانند شرایط طلاق به دلیل اعتیاد شوهر، روشهای اثبات اعتیاد شوهر در دادگاه، حضانت فرزندان در صورت اعتیاد و شرایط طلاق از زن معتاد بپردازیم.
همانطور که میدانیم به طور کلی زن نمیتواند درخواست جدا شدن از همسر خود را بدهد، مگر در صورت عیوب مرد که در این صورت با اثبات این عیوب مانند جنون مرد و …که در ماده 1121 قانون مدنی به آن اشاره شده است میتواند درخواست فسخ نکاح دهد نه درخواست طلاق. اما در ماده 1130 قانون مدنی، موضوع عسر و هرج زوجه مطرح شده که در صورت اثبات در محکمه، دادگاه میتواند زوج را اجبار به جدا شدن نماید و در صورتی که اجبار میسر نباشد، زوجه به اذن حاکم شرع طلاق داده میشود. عسر و هرج عبارتست از به وجود آمدن وضعیتی که ادامه زندگی را برای زوجه با مشقت همراه ساخته و تحمل آن مشکل باشد.
از جمله مصادیق عسر و هرج اعتیاد زوج است که برای زن حق جدا شدن از همسر ایجاد میکند؛ ازین رو اعتیاد زوج به یکی از انواع مواد مخدر و یا ابتلاء وی به مشروبات الکلی که به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و امتناع یا عدم امکان الزام زوج به ترک آن در مدتی که به تشخیص پزشکی برای اعتیاد لازم بوده است یکی از مصادیق عسر هرج است که در صورت اثبات این امر در دادگاه حکم جدایی صادر میشود و زوجه مستحق دریافت مهریه از زوج خواهد بود.
در تعریف اعتیاد استفاده از موادی همچون الکل، مواد مخدر استنساقی، افیونی، کوکائین، نیکوتین و دیگر مواد مخدر آمده است و معتاد به کسی گفته میشود که نمیتواند رفتارهای عادتگونه خود را ترک کند و با خواست و اراده آنها را متوقف نماید. به همین سبب قانونگذار حکیم برآن شده است تا اعتیاد را یکی از عوامل سختی و مشقت قرار داده تا زن بتواند با تکیه بر این عامل طلاق خود را از محاکم قضایی درخواست کند.
با اثبات اعتیاد شوهر توسط زن، امکان استفاده از این دلیل برای گرفتن طلاق مقدور نیست و لزوماً اعتیاد باید به تشخیص دادگاه مضر باشد و به زندگی زناشویی خلل وارد کند.
مهمترین بخش در خصوص طلاق به دلیل اعتیاد مرد، بخش اثبات بیماری اوست. زن بگونهای باید از طرق اقرار صریح و یا تلویحی مرد، سوابق پزشکی، شهادت شهود، تحقیقات محلی، معاینه پزشکی قانونی بیماری را اثبات کند و این موارد باعث اثبات دعوی و قانع نمودن قاضی میشود.
اعتیاد از طریق شهادت شهود بدین نحو است که افرادی که مرد را میشناسند و اعتیاد مرد برایشان محرز است نزد دادگاه شهادت میدهند و این امر ثابت میگردد یـــــا تست اعتیاد از دیگر مواردی است که میتواند اعتیاد مرد را در نزد قاضی اثبات نماید.
براساس ماده 1130 قانون مدنی، زن حق دارد که پس از اثبات اعتیاد شوهر از طریق استفاده از عسر و حرج از شوهر خود طلاق بگیرد حتی اگر که مرد مخالف این طلاق باشد. عسر و حرج در حقیقت شرایطی است که ادامهی زندگی برای زن بسیار دشوار است. در این حالت زن نزد دادگاه خانواده اثبات مینماید که زندگی برایش دشوار گشته است و دادگاه پس از بررسی، موجبات طلاق را فراهم میآورد.
در دادخواست طلاق به جهت اعتیاد شوهر، زوجه خواهان و زوج خوانده است. زن باید که دادخواست طلاق خود را به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی تقدیم نماید و پس از آن دادخواست به دادگاه خانوادهای که نزدیک به محل اقامت شوهر است ارجاع میشود. برای ارائه دادخواست به دفاتر الکترونیک قضایی به مدارکی همچون ادله و مدارکی که اثبات نماید اعتیاد برای زندگی مشترک ضرر دارد، تصویر مصدق عقدنامه، شناسنامه، معاینه پزشکی، شهادت شهود نیاز میباشد.
حق طلاق شرعاً و قانوناً با مرد است و مرد برای طلاق همسرش نیازی ندارد که دلیل و مدرکی را ارائه بنماید. البته نکته حائز اهمیت آن است که اگر دلیل موجهی مانند اعتیاد زوجه به مواد مخدر، بیماری های صعب العلاج یا حتی خیانت را ارائه دهد بازهم مهریه زن از بین نمیرود. بعبارت دیگر مرد براساس شرع و براساس قانون هر زمان که تشخیص دهد با پرداخت حقوق مالی همسرش میتواند او را طلاق دهد و اعتیاد زن در روند طلاق تأثیری نخواهد داشت.
اعتیاد شوهر به یکی از انواع مخدر و یا ابتلاء به مصرف مشروبات الکلی که به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و این کار را ترک نکند یا در مدتی که پزشکی قانونی تعیین میکند نتوان وی را مجبور به ترک کرد، حق طلاق را به زن میدهد و به درخواست زوجه طلاق صورت میگیرد.
خیر؛ صرف اقرار زوج به اعتیاد در گذشته، منجر به تحقق شرط طلاق از جانب زوجه نیست بلکه وجود اعتیاد مضر به زندگی خانوادگی شرط است.
خیر؛ در تعریفی که از اعتیاد ارائه شده است، سیگار از عواملی نیست که باعث شود که طلاق صورت گیرد مگر اینکه در عقدنامه بین زوجین توافقاتی در این خصوص باشد.