علت کمبود مسکن در کشور ما نه بهخاطر نبود مسکن، بلکه ناشی از وجود خانههای خالی است. بعضی از سرمایهداران در زمانهای خاص از فروش یا اجاره املاکشان خودداری میکنند تا با این کار باعث افزایش قیمت شده و سپس به سودهای کلان دست پیدا کنند. جریمه خانه های خالی با هدف مبارزه با این مشکل به وجود آمد. طرح مالیات بر خانه های خالی در تیرماه ۱۳۹۹ به تصویب مجلس رسید و سپس به شورای نگهبان ارسال شد. هرچند در وهله اول این طرح مورد تأیید واقع نشد، اما بعد از رفع ایرادات شورای نگهبان به مالیات خانه های خالی توسط مجلس، این طرح به مرحله اجرا درآمد.
دولت برای خانههای خالی که در شرایط بالا صدق میکنند، مالیات تعیین میکند. این مبلغ چیزی فراتر از مالیات خانه های اجاره ای است. میزان مالیات برای خانههای مختلف با یکدیگر یکسان نیست و بر اساس عواملی مانند مقدار ودیعه و اجاره خانه محاسبه میشود. برای محاسبه میزان مالیات اجاره و مالیات خانه خالی باید تا حدودی اصول حسابداری را بدانید.
هر واحد مسکونی واقع در شهرهای بالای یکصدهزار نفر جمعیت در هر سال مالیاتی در مجموع بیش از 120 روز (4ماه) ساکن نداشته باشد، بعنوان خانه خالی شناسایی شده و به ازای هر ماه بیش از 4 ماه مذکور، بدون لحاظ معافیت تبصره 11 ماده 53 قانون مالیات های مستقیم ماهانه مشمول مالیاتی بر مبنای مالیات بر درآمد اجاره به شرح زیر می شود:
سال اول: معادل شش برابر مالیات منطقه
سال دوم: معادل دوازده برابر مالیات منطقه
سال سوم به بعد: معادل هجده برابر مالیات منطقه
کلیه سرپرستان خانوارها اعم از شهری و روستایی، مالک و مستأجر و تمامی مالکین واحدهای مسکونی مکلفند اطلاعات محل سکونت(اقامتگاه) و املاک تحت مالکیت خود(با مالکیت های رسمی، وکالتی، تعاونی شهری و روستایی) را ظرف مدت 2 ماه از تاریخ 19/01/1400 در سامانه املاک و اسکان کشور درج نمایند.
بدین منظور سرپرستان خانوار می توانند براساس آخرین رقم کدملی خود مطابق با جدول زمانبندی، به سامانه ملی املاک و اسکان کشور مراجعه نمایند.
وکیل ملکی : پس از پایان مهلت خوداظهاری، دستگاههای اجرایی مکلفند خدمات خود از قبیل افتتاح حساب بانکی و صدور دسته چک، خدمات ناشی از اعمال سیاستهای حمایتی، یارانه ای و کمک معیشیتی، تعویض پلاک خودرو، فروش انشعاب آب، برق، تلفن و گاز طبیعی، ارسال اسناد و مدارک مانند گواهینامه، گذرنامه، مدارک خودرو، اخطاریه، ابلاغیه، ثبت نام مدارس در منطقه محل اقامت، استحقاق دریافت خوابگاه دانشجویی و امثال آن را صرفاً با اخذ کدملی و براساس کدپستی یا شرح نشانی یکتای درج شده مربوط به اقامتگاه اصلی آنان در سامانه املاک و اسکان کشور ارائه کنند.
همچنین حداکثر ظرف مدت شش ماه پس از لازم الاجرا شدن این تبصره، کلیه ارائه دهندگان خدمات عمومی از قبیل آب و فاضلاب، برق، گاز و تلفن مکلفند قبوض مصرفی را براساس اطلاعات مندرج در سامانه املاک و اسکان کشور، مطابق با کدپستی یا نشانی یکتا و به نام مالک یا بهره بردار صادر نمایند.
واحدهای مسکونی که مشمول مالیات خانه خالی نمیگردند:
واحدهای مسکونی در کلیه شهرهای زیر صد هزار نفر
واحدهای مسکونی بالای صدهزار نفر جمعیت که در یک سال مجموعاً 120 روز یا کمتر ساکن یا کاربر نداشته اند.
واحدهای نوساز تا دوازده ماه و در طرح پروژه های انبوه سازی تا 18 ماه از صدور گواهی اتمام عملیات ساختمانی
واحدهای مسکونی موقوفه که امکان اجاره آنها برحسب وقف نامه وجود ندارد.
واحدهای مسکونی محل اشتغال صاحبان صنوف، مشاغل از جمله گردشگری و زیارتی مــــــؤسسات یا شرکت های فعال که مجوز از دستگاه مربوطه دارنــــد و ممنوعیتی برای فعالیت در واحدهای مسکونی ندارند.
علاوه بر اقامتگاه اصلی هر خانوار میتواند یکی از واحدهای تحت تملک خود را در شهری غیر از شهر محل اقامت اصلی بعنوان اقامتگاه فرعی ثبت نماید.
در صورتیکه اقامتگاه اصلی خانوار تحت تملک یکی از اعضای خانوار باشد خانوار میتواند حداکثر یک واحد دیگر از واحدهای خود را در همان شهر اقامتگاه اصلی بعنوان اقامتگاه فرعی ثبت نماید.
دانشجویان و دانش آموزان و طلاب و شاغلان و مبتلا به بیماریهای خاص در صورت اقامت در شهری غیر از اقامتگاه اصلی و فرعی خانوار امکان ثبت یک واحد مسکونی دیگر را دارند.
وصول مالیات از خانه های خالی از مردادماه سال 1400 آغاز میشود.
مالیات خانه های خالی در سال نخست 6 برابر، در سال دوم 12 برابر و در سال سوم به بعد 18 برابر خواهد شد.