در خصوص اینکه نکاح شغار چیست ، گفتیم که شغار ، یکی از انواع ازدواج است که در آن ، یک مرد ، در ازای اینکه دختر و خواهر خود را به عقد نکاح دیگری در می آورد ، از حق ازدواج با دختر یا خواهر همان شخص ، بهره مند می شود . سوالی که در این قسمت ، قصد داریم به بررسی آن بپردازیم ، آن است که شرایط نکاح شغار چیست ؟

یکی از مهم ترین و اصلی ترین شرایط نکاح شغار ، آن است که مردی که ولی قهری دختری است ( همچون پدر ) یا حق ولایت بر وی را به لحاظ عرفی در اختیار دارد ( مانند برادر ) ، اقدام به تزویج دختر یا خواهر خود ، به مرد دیگری می نماید ؛ با این شرایط که آن مرد نیز ، متقابلا ، دختر یا خواهر خود را به نکاح وی در آورد . در این شرایط ، مهریه هر یک از زن ها ، به دست آوردن بُضع ( ناموس ) زن دیگر می باشد .

بنابراین ، همانطور که ملاحظه می شود ، به هیچکدام از زنان در هر دو ازدواج شغار ، مهریه ای تعلق نگرفته ؛ بلکه تعیین مهریه در عقد نکاح ، عملا در اختیار مردان قرار می گیرد و ایشان ، از آن بهره مند می شوند ؛ در حالی که ، حین انعقاد عقد نکاح اعم از دائم و موقت ، برای زن ، مهریه ای تعیین می شود که به خود وی ، تعلق دارد و خود زن ، مالک آن است ؛ نه اولیای وی .

در خصوص سایر شرایط نکاح شغار ، باید افزود که اصولا انعقاد هر عقد نکاحی ، نیازمند قصد و رضایت طرفین می باشد ؛ لذا در صورتی که زن ها ، قصد نکاح شغار نداشته باشند ، عقد نکاح ، به صورت صحیح ، واقع نشده و رابطه زوجیت میان طرفین ، شکل نخواهد گرفت . عدم رضایت در خصوص نکاح شغار نیز ، سبب عدم نفوذ عقد نکاح شغار خواهد شد . البته ، حکم کلی نکاح شغار ، فارغ از شرایط مذکور ، بطلان است که در ادامه ، در خصوص آن ، توضیح خواهیم داد .

البته ، صرفا در صورتی که شرایط صحت عقد نکاح وجود داشته و زن و مرد ، قصد و رضایت مبنی بر ازدواج داشته باشند ، می توان چنین عقدی را صحیح دانست . بر این اساس ، یکی از انواع عقد نکاح ، نکاح شغار می باشد که در دوران پیش از اسلام ، رواج داشته و هم اکنون نیز ، در برخی از کشورها ، می توان مواردی از آن را مشاهده نمود که حکم آن را در ادامه ، خواهیم گفت .

اما آنچه که در این قسمت ، قصد داریم توضیح دهیم ، آن است که نکاح شغار چیست و در ادامه نیز ، شرایط و نحوه انعقاد این نوع عقد را توضیح خواهیم داد . در پاسخ به این سوال که نکاح شغار چیست ، باید گفت که نکاح شغار ، نوعی عقد نکاح است که مهریه ای در آن ، برای زن ، پیش بینی نمی شود ؛ به این صورت که ، شخصی ، دختر یا خواهر خود را به عقد دیگری در آورد که مهریه وی ، آن باشد که طرف مقابل نیز ، در ازای آن ، دختر یا خواهرش را به عقد نکاح وی در آورد .

نامیدن این نوع از عقد نکاح ، به نکاح شغار ، احتمالا به خاطر آن است که شغار ، به معنای « خالی بودن » می باشد و نکاح شغار نیز ، خالی از تعیین مهریه برای زن می باشد ؛ به این صورت که مهریه زن در ازدواج اول ، به دست آوردن حق ازدواج با زن دیگری است و همین امر ، سبب می شود که هر دو زن ، بدون مهریه باشند و عملا ، مردان ، از مهریه ایشان بهره مند می شوند .